Israa’iil oo duqeyntii ugu ba’aneyd muddo 75 sano ka geysatay Qaza
Oct 10 (Jowhar.com)-Israa’iil ayaa sheegtay inay dib ula wareegtay gacan ku haynta xadka Gaza, iyadoo ku garaacday deegaankaas duqeymihii ugu ba’naa ee xagga cirka ah muddo 75 sano ah oo ay colaadda kula jirto Falastiiniyiinta, inkastoo Xamaas ay ku hanjabtay inay dil ku fulin doonto qof maxbuus ah guri walba.
Israa’iil ayaa wacad ku martay inay ka aargoosan doonto tan iyo markii rag hubeysan ay gudaha u galeen magaalooyinkeeda, taasoo keentay in waddooyinka ay daadsan yihiin meydad ilaa hadda, weerarkii ugu dhimashada badnaa ee soo mara taariikhda.
Waxay u yeertay boqollaal kun oo kayd ah waxayna dhigtay Marinka Qaza, oo ay ku nool yihiin 2.3 milyan oo qof, si ay u go’odoomiyaan.
Warbaahinta Israa’iil ayaa sheegtay in tirada dhimashada weerarrada Xamaas ay kor u dhaaftay 900 oo qof, oo u badan dad rayid ah kuwaasoo lagu toogtay guryahooda, waddooyinka ama goob ay ka socotay xaflad qoob ka ciyaar ah, tira kalana hore loo kaxaystay Qaza iyagoo la haystayaal ah.
Wasaaradda caafimaadka Falastiin ayaa sheegtay in 770 qof ay hadda ku dhinteen marinka Qaza tan iyo markii Israa’iil ay qaaday duqeymo aargoosi ah Sabtidii, ku dhawaad 4,100 ruuxna ay ku dhaawacmeen.
Qaramada Midoobay waxay sheegtay in 180,000 oo reer Gaza ah laga dhigay guri la’aan.
Qiic iyo holac ayaa cirka isku shareeray, iyadoo duqeymaha waddooyinka lagu garaacayo ay inta badan u suuragelin weyday in kooxaha gurmadka ay gaaraan goobta uu weerarku ka dhacay.
Saddex weriye oo reer Qaza ahaa tirsan ayaa la dilay kaddib markii gantaal ay Israa’iil leedahay uu ku dhacay dhismo, xilli ay wararka soo tebiyeen. Taasi waxay ka dhigeysaa dhimashada lix wariye oo lagu dilay Gaza tan iyo Sabtidii.
Wadamada reer galbeedka ayaa si weyn u taageeray Israel. Magaalooyinka Carabta ayaa waxaa ka dhacay banaanbaxyo lagu taageerayo Falastiiniyiinta.
Iran, oo ah ilaaliyaha Xamaas, ayaa u dabaaldegtay weerarada, laakiin waxay beenisay inay door toos ah ku leedahay.
Hoggaamiyaha ugu sarreeya dalkaas, Ali Khamenei, ayaa Talaadadii sheegay in Iran ay dhunkatay gacmaha qorshayaashii weerarradaas, balse qof kasta oo aaminsan in Iran ay ka dambaysay ay tahay mid qalad ah. ”
Weeraradu waxay gaarsiiyeen guul-darro militari iyo sirdoon Israa’iil oo aan dib loo hagaajin karin,”ayuu yiri.
Ismaaciil Haniyeh, oo ah madaxa xafiiska siyaasadda Xamaas ayaa sheegay in aysan wax gorgortan ah kala geli doonin Israa’iil la haystayaashii ay qabsadeen ilaa dagaalka laga soo afjarayo.
“Waxaan ku wargelinay dhammaan dhinacyada nala soo xiriiray ee ku saabsan maxaabiista cadowga ee lagu hayo iska caabinta in faylkan aan la furi doonin ka hor dhammaadka dagaalka,” ayuu yiri.
Israa’iil waxay ku qiyaastay Xamaas inay gacanta ku hayso inta u dhaxaysa 100 ilaa 150 qof oo Sabtidii laga soo qafaashay koonfurta Israa’iil.
Dhaxal sugaha Boqortooyada Sacuudiga Maxamed Bin Salmaan ayaa khadka taleefanka kula hadlay Madaxweynaha Falastiin Maxamuud Cabaas.
“Bin Salmaan ayaa sheegay in dalkiisu uu sii wadi doono inuu garab istaago dadka reer Falastiin si ay u helaan xuquuqdooda sharciga ah ee nolol wanaagsan, u gaaraan rajadooda iyo rabitaankooda, una gaaraan nabad waarta oo cadaalad ah” ayaa lagu yiri wakaalada wararka Sacuudiga ee rasmiga ah.
Waxaa xusid mudan in Cabbaas iyo Xamaas, oo maamula marinka Qaza, ay yihiin kuwo isku haya siyaasadda. Cabbaas ayaa madax u ah dhaqdhaqaaqa Fatax, ee gacanta ku haya Daanta Galbeed. Sidoo kale waa madaxa ururka xoreynta Falastiin (PLO).
Laakiin taageerada Sacuudi Carabiya ee Falastiiniyiinta ayaa ah mid muhiim ah, maadaama ay ka soo horjeedo dib-u-dhacii wadahadaladii saddex geesoodka ahaa ee u socday Israel, Sacuudi Carabiya, iyo Mareykanka si caadi loogu dhigo xiriirka Riyadh iyo Tel-Aviv.
Waxaa diyaariyay Mohamed Abukar Aseir
mohacaseyr@hotmail.com
