CPJ oo sheegtay in tirada Saxafiyiinta sanadkan la xirey ay gaartay heerkii ugu sareysay abid
Warbixin ay soo saartay Hay’adda CPJ ayaa lagu sheegay in tirada saxafiyiinta xabsiyada ku xiran ay gaartay heerkii ugu sareysay caalamka sanadkan 2021.
CPJ ayaa daabacday in tirada saxafiyiinta la xirey sanadkan ay gaartay 293 weriye caalamka oo dhan marka la xisaabiyay 1-dii December ee sanadkan.
Ugu yaraan 24 saxafi ayaa la dilay sababo la xiriira tabintooda, 18 kalena waxa ay ku dhinteen xaalado aad u adag in la go’aamiyo in loo beegsaday sababo la xiriira shaqadooda, ayay CPJ ku sheegtay sahan sanadeedkeeda xorriyadda saxaafadda iyo weerarada ka dhanka ah warbaahinta.
In kasta oo sababaha xariga saxafiyiinta ay ku kala duwan yihiin wadamada, tirada rikooradu waxay ka tarjumaysaa kacdoonada siyaasadeed ee aduunka iyo dulqaad la’aanta sii kordheysa.
“Tani waa sannadkii lixaad oo xiriir ah oo CPJ ay diiwaangelisay tiradii ugu badneyd ee saxafiyiinta lagu xiro caalamka,” ayuu agaasimaha fulinta ee CPJ Joel Simon ku yiri hadal uu soo saaray.
“Tiradu waxay ka tarjumaysaa laba caqabadood oo aan kala sooc lahayn – dawladuhu waxay go’aansadeen inay xakameeyaan oo ay maareeyaan macluumaadka, waxayna sii kordhayaan geesinimada dadaalkooda si ay sidaas u sameeyaan.”
Intii u dhaxaysay Janaayo 1 iyo Disembar 1 2021, ugu yaraan 108 saxafi ayaa la xiray, tiradaas oo noqonaysa tiradii ugu badnayd ee 293 saxafiyiin ah oo ku xiran dunida oo dhan – waana tiradii ugu badnayd tan iyo markii uu ururku bilaabay dabagalka xariga suxufiyiinta 1992-kii.
Warbixintu waxay intaa ku dartay in tan iyo sanadkii 1992 illaa Disembar 1, 2021, ugu yaraan 1,440 saxafiyiin ah lagu dilay caalamka.
Saxafiyiinta la dilay sanadkii 2021 ayaa waxaa ku jiray sawir qaade Danish Siddiqui, oo ahaa sawir qaade u shaqeynayay Reuters oo ku dhintay weerar ay Taliban ku qaadeen Afgaanistaan bishii Luulyo, iyo Gustavo Sanchez Cabrera, oo bishii June lagu toogtay Mexico iyo Cabdicasiis Afrika oo lagu diley magaalada Muqdisho dalka Soomaaliya.
Shiinaha ayaa xiray 50 saxafi, waana inta ugu badan waddan kasta, waxaa ku xiga Myanmar (26), kaddib Masar (25), Vietnam (23) iyo Belarus (19), ayay tiri CPJ. Markii ugu horeysay, liiska CPJ waxaa ku jira saxafiyiin ku xiran Hong Kong .
Warbixintu waxa ay xustay in inkastoo tiro yar oo saxafiyiin ah lagu hayo wadamo ay ka mid yihiin Turkiga oo mar ahaa xabsiga ugu sarreeya adduunka balse hadda galay kaalinta lixaad iyo Sucuudiga, haddana tani ma muujinayso horumar.
“Waa wax laga xumaado in la arko dalal badan oo liiska ku jira sannadba sanadka ka dambeeya, laakiin waxaa si gaar ah looga naxo in Myanmar iyo Itoobiya ay si naxariis darro ah albaabada ugu laabteen xorriyadda saxaafadda,” ayuu yiri Simon.
Muddo 40 sano ah, CPJ waxa ay cambaareysay suxufiyiinta la dilay, la xiray, la faafreebiyay, jir ahaan la dhaawacay iyo hanjabaad.
